Fevralın 27-də axşam saatlarında Xırdalan sakinləri xoşagəlməz mənzərənin şahidi olublar: Abşeron Rayon Polis Şöbəsinin əməkdaşları Xırdalan şəhərində dilənçi qadını və onun 9-10 yaşlı oğlunu saxlayıb, onların əllərindən tutub, onları maşına mindirməyə çalışır. Eyni zamanda uşağı elə qorxudublar ki, anasından bərk-bərk yapışan oğlan ucadan ağlamağa başlayıb. Ətrafa rəğbət bəsləyən izdiham toplaşıb və polis insanların gözü qarşısında anadan oğlunu sakitləşdirməyi tələb edib. Eyni zamanda qeyd edirik ki, qadın ictimai asayişi pozmayıb. Nəticədə qadın və oğlu hər halda polis bölməsinə aparılıb…
Azərbaycanda polis dilənçiliklə bu cür mübarizə aparmağa çalışır. Bununla bağlı mütəmadi olaraq dilənçi qaraçıların müəyyən edilməsi istiqamətində reydlər keçirilir. 2023-cü ilin sonunda Daxili İşlər Nazirliyinin əməkdaşları tərəfindən Yevlax rayonundan gələn peşəkar dilənçilərin saxlanılması məqsədilə Bakı şəhərində reydlər keçirilib. Paytaxtın Səbail rayonunda dilənçiliklə məşğul olan 22 nəfər saxlanılıb. Bundan əvvəl Gəncədə 25 nəfərlik qrup saxlanılıb.
Bəs görülən tədbirlər nə dərəcədə effektiv və zəruridir?
“Biz onları paytaxtdan qovuruq, lakin bir neçə saatdan sonra onlar qayıdırlar. Biz avaralığın və dilənçiliyin kökünü kəsmək üçün hər gün çox səy göstərsək də, nəticə görünmür”, — polis əməkdaşlarından biri problemin səciyyəvi cəhətlərini izah edib.
Bildiyiniz kimi, sədəqə istəyənlərin çoxu Yevlax, Ağsu, Ağdaş rayonlarından, Şamaxıdan, Mərəzədəndir. Əsasən bunlar qaraçılardır, adətən uşaqlı analardır.
Qanun nə deyir?
İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 523-cü maddəsinə əsasən, verilən xəbərdarlıqlar kifayət etmədikdə, dilənçiliklə məşğul olan şəxsə 10 sutka müddətinə inzibati həbs tətbiq ediləcək. Yetkinlər yetkinlik yaşına çatmayan şəxsi avaralığa cəlb etdikdə, 50 manatdan 90 manatadək miqdarda cərimə və ya 5 gündən 15 günədək müddətə inzibati həbslə cəzalandırılır.
Dilənçilər olublar, var və olacaqlar.
Belə bir fikir var ki, ölkə nə qədər zəngindirsə, oradakı dilənçilər də bir o qədər həyasızdır. Nümunə olaraq Dubay polisinin hesabatlarını götürək. 2023-cü ilin mart ayının sonunda Dubay polisi protezində 300 min dirhəm (176 min dollar) pul tapılan dilənçini həbs etdi.
Bu ilin yanvarında Əbu-Dabidə dəbdəbəli avtomobillə şəhəri gəzib dilənçiliklə məşğul olan dilənçi həbs edilib. Qadından külli miqdarda pul da götürülüb. O, bir qayda olaraq, dəbdəbəli avtomobilini uzaqda saxlayaraq şəhərin müxtəlif yerlərindəki məscidlərdə yalvarıb pul yığırmış.
Qeyd edək ki, Dubayda dilənçilik oğurluq və soyğunçuluq, uşaqların və əlillərin istismarı kimi cinayətlərlə əlaqələndirilir. Səlahiyyətlilər ictimaiyyəti dilənçilərlə bağlı dərhal 901 zəng mərkəzinə və ya Dubay Polisi tətbiqindəki Police Eye xidmətinə məlumat verməyə çağırır.
Xeyirxahlığa pul yığanlar da var.
“Neftçilər” metrosunun yaxınlığında pişiklərin əhatəsində orta yaşlı qadın oturub sədəqə diləyir. Bu ərazidə yaşayan və ya iş üçün həmin yerlərə gələn hər kəs bilir ki, bu qadın əslində pişikləri yedizdirir, qazancını onlarla vicdanla bölüşür. Əgər o, qısa müddətə hansısa iş üçün getməli olarsa, pul yığmaq üçün qoyulan kiçik qutunun qarşısında oturan pişik onu əvəz edərək sədəqə istəyir. Yoldan keçənlər isə təbəssümlə ona nəinki qəpik, hətta manat da qoyurlar. Düzünü desəm, pişik sahibindən daha çox yığır.