«Hekayə yalnız göstərməlidir, öyrətməməlidir» — Hekayə yazmağın sirləri

Xəbərlər

Peru yazıçısı Xulio Ramon Ribeyronun (1929-1994) hekayə yazmaq istəyənlərə tövsiyələri

1. Hekayə hadisədən bəhs etməlidir. Hadisəsiz hekayə yoxdur. Hekayələr oxucu da bəhs edilən hadisəni özünəməxsus şəkildə danışa bilsin deyə yaranır.

2. Hekayədəki hadisə real, ya da təxəyyül məhsulu ola bilər. Amma əgər realdırsa, təxəyyül məhsulu kimi, təxəyyül məhsuludursa, real hadisə kimi olmalıdır.

3. Hekayə qısa olmalıdır, bir dəfəyə oxuna bilməlidir.

4. Hekayədə bəhs edilən hadisə əyləndirməli, həyəcanlandırmalı, təəccübləndirməlidir. Əgər bunların hamısını birdən edə bilirsə, lap əla. Əgər bunların heç birini bacarmırsa, o hekayə sayılmır.

5. Hekayənin üslubu açıq olmalıdır; yəni şişirdilmiş, dolanbac yox. Gəlin, onu buraxaq şeir, ya da romanın ixtiyarına.

6. Hekayə yalnız göstərməlidir, öyrətməməlidir. Əks halda rəvayət olar.

7. Hekayə bütün texnikaları qəbul edir: monoloq, dialoq, sadə anlatma, yazışmalar, bir-birilə əlaqəsiz mətnlərin kollajı və sair. Ancaq bu üsullar hadisəni dağıtmamalı və oxucu hadisəni bir ifadə ilə yekunlaşdıra bilməlidir.

8. Hekayədə ölü zamana yer yoxdur, lazımsız heç bir şey yazılmamalıdır. Hər söz mütləq zərurətdən doğmalıdır.

9. Son nə qədər gözlənilməz və ya qeyri-adi olsa da hekayə qaçılmaz bir sonluğa doğru axmalıdır; əgər oxucu hekayənin gedişini bəyənmirsə, deməli, hekayə düzgün yazılmayıb.

Elnarə Ağaoğlu

Qiymət